Basel Committee on Banking Supervision

Wat?

Het Baselcomité werd in 1974 opgericht door de gouverneurs van 10 centrale banken waaronder de Belgische. Aanleiding was de faling van een kleine bank in Duitsland (Bankhous Herstalt) en de problemen op de financiële markten die daarop volgden.

Het Baselcomité houdt zich bezig met de internationale harmonisatie van het toezicht op de financiële instellingen door hieromtrent de nodige informatie te verspreiden, opleidingen te organiseren en standaarden voor te stellen. Vooral dit laatste aspect heeft de laatste jaren aan belang gewonnen.

Voor alle duidelijkheid: het Baselcomité heeft geen wettelijke bevoegdheden. Elk land (lid) bepaald autonoom op welke manier de aanbevelingen omgezet worden. In de Eurpese Unie worden de aanbevelingen doorgaans eerst in een richtlijn gegoten die de lidstaten later in nationale wetgeving omzetten.


Wie?

Op dit ogenblik zijn 27 anden in het Baselcomité vertegenwoordigd via huncentrale bank en/of toezichthouders. Voor Belgie zijn dit de Nationale Bank en CBFA.


BASEL I, II, III, .....

Het Baselcomité werd in de financiële sector, maar ook ver daarbuiten, vooral bekend door de internationale standaarden Basel I, II en sinds kort ook Basel III. Een overzicht:

Basel I (1988 - "Capital Accord")

Doel: voorkomen dat de baken als gevolg van concurrentiële druk ondergekapitaliseerd zouden worden?

Maatregelen:
- focus op kredietrisico's
- vijf verschillende risicowegingen (0%, 10%, 20%, 50%, 100%)
- minimum kapitaalsvereiste van 8% tegenover het uitstaande obligo (Cook-ratio)
- opdeling van het kapitaal in "Tier 1" en "Tier 2"
Tier 1 = kernkapitaal (aandelenvermogen, winstreserves)
Tier 2 = aanvullend kapitaal (bepaalde reserves achtergestelde leningen,...)
Formule: gewogen bedrag aan uitstaand obligo x 8%
< bankkapitaal (Tier 1 + Tier 2)


Basel II (2004 - New Capital Framework)

Doel: Basel I verfijnen dat door de opkomst van gestructureerde producten achterhaald was endus minder effectief.

Maatregelen:
- Kapitaalstoewijzing nog gevoeliger maken: rating toekennen aan elk individueel dossier wat dan weer gevolge had voor de krediettoekenning en krediettarieven (dit door de kost van de eigen middelen)
- Operationele risico's onderscheiden van kredietrisico's
- Regulair en economisch kapitaal op elkaar afstemmen om artbitrage te vermijden
- Meer bevoegdheden en instrumenten voor de toezichthouders
- Meer transparantie in de publieke rapportering van banken.


Basel III ( 12-09-2010)

Doel: De banken crisisbestendiger maken door de kwetsbaarheid door marktrisico's te beperken.

Maatregelen:
- Grotere kapitaalbuffers
- Kapitaalvereiste van 8% op risicogewogen kredietobligo blijft in eerste instantie behouden maar vanaf 2013 moet de "kwaliteit" van het aangehouden kapitaal omhoog. Dit houdt in dat Tier 1 moet versterkt worden. Vanaf 2016 zal de kapitaalsvereiste ook geleidelijk stijgen tot 10,5% in 2019.
- Nationale toezichthouders mogen bijkomend een anti-cyclische buffer van maximaal 2,5% opleggen

Timing:
Ondanks de toegestane gefaseerde aanpak, is de kans groot dat de banken zich zo snel mogelijk wilen herkapitaliseren,enerzijds onder (morele) druk van de respectievelijke toezichthouders en regulatoren maar anderzijds ook onder druk van de financiële markten (eerst komst, eerst maalt?). Deutsche Bank haalde in elk geval in september 2010 reeds om en bij de 10 miljard euro op.


ECONOMISCHE GEVOLGEN VAN BASEL III

Door de grote kapitaalsveresten zullen de banken in de volgend ejaren honderden miljarden extra kapitaal nodig hebben en dit voor eenzelfde activiteitsniveau. Dit kan verschillende gevolgen hebben:
- voor de ondernemingen:verhoging van de krediettarieven door de verhoogde kost voor de vergeoding van het bijkomende eigen vermogen.
- voor de aandeelhouders: eventuele verwatering van het aandelenbelang, minder dividend (indien zelfde winstniveau voor een groter aantal aandelen)
- voor de gehele financiële sector: Basel III zou wel eens aan de basis kunnen liggen van een nieuwe consolidatiegolf op nationaal (cf Duitsland) of Europees vlak.

Bron: infonota Basel III - bbtk (zonder datum)